موتور دیزل یک نوع موتور احتراق داخلی است که بر اساس اصول چرخه دیزل عمل میکند. این موتورها به نام مخترع خود، رودولف دیزل، مشهور هستند و با استفاده از فشار بالا برای احتراق سوخت کار میکنند. در این موتورها، هوا به داخل سیلندر فشرده میشود تا دمای آن به حدی بالا رود که سوخت (معمولاً گازوئیل) که به آن تزریق شده است به طور خودبخش بنزین شود. سپس این ترکیب به واسطه دما و فشار بالا در سیلندر به طور خودبخش به اشتعال میرسد، که این به گونهای است که موتورهای بنزینی که بر اساس چرخه اتکینسون کار میکنند، که در آن جز یک مزیت به عنوان موتورهای داخل سوزی مختلف نه است. در ادامه با تهران یکتا وارد کننده لوازم یدکی ماشین سنگین همراه باشید.
اجزای اصلی موتور دیزل
موتورهای دیزل، مانند سایر موتورهای احتراق داخلی، از چندین عنصر اصلی تشکیل شدهاند که اهمیت زیادی در کارکرد و عملکرد آنها دارند:
۱. سیلندرها و پیستونها: در موتورهای دیزل، هر سیلندر دارای یک پیستون است که به بالا و پایین حرکت میکند. پیستون در هنگام حرکت به سمت پایین، هوا را به داخل سیلندر میکشد و در هنگام حرکت به سمت بالا، سوخت (معمولاً گازوئیل) که به آن تزریق شده است، فشرده میشود.
۲. سیستم تزریق سوخت: یکی از عناصر اصلی موتورهای دیزل، سیستم تزریق سوخت است که مسئول تزریق سوخت به داخل سیلندر در زمان مناسب است. این سیستم اغلب شامل تزریق سوخت با فشار بالا است که برای ایجاد احتراق دقیق و کارایی بالا طراحی شده است.
۳. سیستم تاخیر اشتعال: در موتورهای دیزل، احتراق سوخت به صورت خودبخش رخ میدهد، به این معنی که سوخت به دلیل دمای بالا در سیلندر به طور خودبخش اشتعال مییابد. اما برای کنترل زمان دقیق این اشتعال، سیستم تاخیر اشتعال مانند سوزنهای تاخیر اشعال (Glow Plug) در برخی موتورها یا سیستمهای الکترونیکی پیچیدهتر در دیگران استفاده میشود.
این عناصر به طور کلی اصلیترین اجزای یک موتور دیزل را تشکیل میدهند، البته عوامل دیگری مانند سیستمهای خنککننده، سیستمهای تخلیه گازها و سیستمهای جریان هوا نیز در کارکرد و عملکرد موتورهای دیزل نقش مهمی دارند.
موتور دیزل چگونه کار می کند
موتور دیزل یک نوع موتور احتراق داخلی است که بر اساس چرخه دیزل عمل میکند. این موتورها با استفاده از فشار بالا برای احتراق سوخت کار میکنند، بدون نیاز به سیستم اشتعال بواسطه شمعها (spark plugs) که در موتورهای بنزینی استفاده میشوند. در ابتدا، هوا به داخل سیلندر فشرده میشود توسط پیستون، که به طور همزمان سوخت (معمولاً گازوئیل) به آن تزریق میشود. دمای بالای فشار دهنده هوا باعث میشود که سوخت به طور خودبخش در داخل سیلندر اشتعال پیدا کند. این فرایند به عنوان "اشتعال خودبخش" یا "اشتعال فشاری" شناخته میشود.
پس از اشتعال سوخت، انرژی آزاد شده توسط احتراق به پیستون فشرده شده انتقال مییابد و پیستون به سمت پایین حرکت میکند. این حرکت پیستون به انتقال انرژی به مکانیسمهای دیگر مانند شافت و نهایتاً به چرخهای خودرو کمک میکند. این چرخه تکرار میشود تا موتور بتواند انرژی مورد نیاز برای حرکت خودرو را تأمین کند. از ویژگیهای اصلی موتورهای دیزل میتوان به بازده بالا و مصرف سوخت کمتر در مقایسه با موتورهای بنزینی اشاره کرد، که این ویژگیها آنها را به گزینهای مناسب برای استفاده در خودروها، کامیونها، قطارها و نیروگاهها تبدیل کرده است.
نحوه احتراق موتور دیزل
موتورهای دیزل از یک فرآیند احتراق خاص به نام "احتراق خودبخش" یا "احتراق فشاری" استفاده میکنند که تفاوت آن با موتورهای بنزینی است. در موتورهای دیزل، احتراق سوخت به صورت خودبخش رخ میدهد، به این معنی که سوخت به دلیل دمای بالا و فشار بالای هوا در سیلندر به طور خودبخش اشتعال مییابد.
فرآیند احتراق در موتور دیزل به صورت زیر است:
۱. فشردهسازی هوا: پیستون به سمت بالا حرکت کرده و هوا به داخل سیلندر فشرده میشود. این فشردهسازی هوا باعث افزایش دما و فشار در داخل سیلندر میشود. دمای بالا کمک میکند تا سوخت (گازوئیل) که به آن تزریق شده است، به طور خودبخش گرم شود.
۲. تزریق سوخت: هنگامی که هوا به دمای مطلوب فشرده شد، سوخت (گازوئیل) به طور دقیق و با فشار بالا تزریق میشود. تزریق سوخت معمولاً در نقطهای در نزدیکی انتهای فشردهسازی هوا انجام میشود.
۳. اشتعال خودبخش: به دلیل دما و فشار بالا در داخل سیلندر، سوخت به طور خودبخش اشتعال مییابد. این به این معنی است که بدون نیاز به شعلههای اشتعال مانند در موتورهای بنزینی، سوخت به صورت خودبخش اشتعال پیدا میکند.
۴. گسترش احتراق: پس از اشتعال سوخت، انرژی آزاد شده توسط احتراق به پیستون فشرده شده منتقل میشود و پیستون به سمت پایین حرکت میکند. این حرکت پیستون به انتقال انرژی به مکانیسمهای دیگر مانند شافت و در نهایت به چرخهای خودرو کمک میکند.
این چرخه تکرار میشود به منظور تأمین انرژی لازم برای حرکت خودرو یا سایر اپلیکیشنهایی که از موتور دیزل استفاده میکنند. این فرآیند احتراق مؤثر و بازده بالا در موتورهای دیزل، باعث شده است که این نوع موتورها در برخی از نیروگاهها، کامیونها، قطارها و خودروهای سنگین مورد استفاده قرار گیرند.